باوجود تمام درگيريها ميان چين و آمريكا و درخواست مقامات دولتي از اپل، هنوز محصولات اين شركت در چين مونتاژ ميشوند.
جنگ تجاري ميان آمريكا و چين، خصوصا پس از آمدن ترامپ شدت يافته است. دو كشور تلاشهاي زيادي ميكنند تا هرگونه فشار را براي دشوارتر كردن كسبوكار، به شركتهاي يكديگر وارد كنند. دراينميان، دونالد ترامپ از مدتها پيش گفته بود كه شركتهايي همچون اپل، بايد محصولات خود را در كشور خود يعني آمريكا مونتاژ كنند. باوجود تمام درخواستها و فشارهاي دولتي، كوپرتينوييها هنوز تصميمي مبني بر انتقال خط مونتاژ محصولات خود نگرفتهاند. دليل چنين عدم انتقالي، ميتواند يك پيچ كوچك در دستگاهها اپل باشد.
تيم كوك، مديرعامل اپل در برنامهاي تلويزيوني در سال ۲۰۱۲ اعلام كرد كه شركتش، كامپيوتر مك بعدي خود را در آمريكا خواهد ساخت. طبق قول كوك، اين اولين محصولي بود كه بهطور كامل در آمريكا و توسط كارگران آن كشور توليد ميشد. محصولي كه در دستهبندي بالاردهي كامپيوترهاي اپل قرار ميگرفت و قرار بود براي اولينبار از عبارت «Assembled in USA» در آن استفاده شود.
وقتي اپل برنامهي مونتاژ كامپيوتر ۳ هزار دلاري خود را در آستين تگزاس شروع كرد، چالشهاي توليد خود را بيشازپيش نشان دادند. مشكل اول، كمبود پيچ براي توليد كامپيوتر مك بود. اين واقعيت، از طرف ۳ فرد نزديك به پروژهي اپل ادعا شد كه البته، بهخاطر قوانين و قرادادهاي اطلاعات محرمانه، درخواست كردند نامشان فاش نشود.
اپل، در چين با كارخانههايي همكاري ميكرد كه توانايي توليد پيچهاي اختصاصي در تيراژ بالا را در سريعترين زمان داشتند. درمقابل در تگزاس كه ادعا ميشود ايالتي بزرگ و پيشرفته باشد، مشكل توليد پيچ بر سر راه كوپرتينوييها قرار گرفت.
عبارت Assembled in China در اكثر محصولات اپل ديده ميشود
كامپيوتر جديدي كه اپل قول ساخت آن را در آمريكا داده بود، در مسير توليد با چالشي جدي روبهرو شد. كارگاهي كه قراداد تأمين پيچها را امضا كرده بود، تنها ۲۰ كارمند داشته و توانايي توليد بيش از ۱۰۰۰ پيچ در روز را نداشت.
مقالههاي مرتبط:
طبق ادعاي افراد حاضر در پروژهي اپل، مشكل تأمين پيچ، يكي از چالشهايي بود كه عرضهي محصول جديد را در آن سالها با تأخير چندماهه روبهرو كرد. درنهايت، زمانيكه كامپيوتر اپل براي توليد انبوه آماده شد، پيچها از چين خريداري شدند.
چالش فوق در توليد يك كامپيوتر در تگزاس، نمونهاي از مشكلات احتمالي را نشان ميدهد كه اپل در صورت انتقال كامل خط توليد خود به آمريكا، تجربه خواهد كرد. سازندهي آيفون اكنون به اين نتيجه رسيده است كه هيچ كشوري (حتي آمريكا)، توانايي رقابت با مقياسپذيري، مهارت، قيمت عالي و زيرساخت وسيع چين را ندارد.
چين علاوهبر برتري در توليد، يكي از بازارهاي اصلي اپل نيز محسوب ميشود. در ماههاي گذشته، شايعات پيرامون استقلال اپل، بهاندازهي كافي به بازارهاي آنها لطمه زد. شركت آمريكايي در ابتداي ماه جاري ميلادي اعلام كرد كه براي اولينبار در تاريخ ۱۶ ساله، درآمدي كمتر از پيشبينيها خواهد داشت. دليل اصلي اين شكست بزرگ نيز، كاهش فروش در چين عنوان شد. بهعلاوه، ترامپ تهديد به اعمال ماليات بيشتر روي محصولات توليدشده در چين كرده است كه درصورت اجرا، قطعا مشكلات و فشارهاي مالي اپل را بيشتر خواهد كرد.
يكي از مديران ارشد اپل با حفظ محرمانگي اطلاعات شخصي به نيويورك تايمز گفت كه آن شركت، برنامههايي جدي براي ايجاد تنوع در زنجيرهي تأمين خود دارد كه درنهايت، به كشورهايي همچون هند و ويتنام رسيد. بهعلاوه، او اعلام كرد كه مديران اپل، نگران افزايش تنشها بين آمريكا و چين هستند و دربارهي وابستگي كامل به چينيها و آيندهي غيرقابل پيشبيني خود نگراني دارند.
تيم كوك در جريان يك سخنراني در چين اعلام كرد كه مهارت چينيها در ساخت محصولات اپل، مثالزدني است. مديرعامل اپل گفت ساخت محصولات اپل، نيازمند ماشينهاي حرفهاي است و چينيها، مهارت عالي براي كار كردن با آنها را دارند. او در مقايسهي مهارت و تعداد زياد متخصصان چيني گفت:
در آمريكا، اگر جلسهاي براي گردآوري متخصصان حوزهاي ابزار و ماشينكاري داشته باشد، بهسختي يك اتاق جلسه پر ميشود، اما در چين، ميتوان چند زمين فوتبال را با متخصصان اين حوزهها پر كرد.
كارگران كارخانهي ژنگژو اپل
كريستين هوگوت يكي از سخنگوهاي اپل است كه در جايي گفته بود شركت آنها يكي از موتورهاي رشد اقتصادي آمريكا محسوب ميشود. او در اثبات ادعاي خود، آمار ۶۰ ميليارد دلار هزينه در همكاري با ۹ هزار توزيعكنندهي آمريكايي و كمك به ايجاد و حفظ ۴۵۰ هزار شغل را بيان كرد. نيويورك تايمز براي تحليل بيشتر با پيمانكار تگزاسي اپل يعني Flextronix تماس گرفت كه حاضر به اظهارنظر نشد.
اپل، حجم زيادي از كارهاي خود را بهصورت قرارداد با كارخانههاي متعدد چيني انجام ميدهد. برخي از آنها فضاهاي كاري و توليدي بسيار عظيم و صدها هزار كارمند و كارگر دارند. آنها محصولات اپل را با دقت مونتاژ، بررسي و بستهبندي ميكنند. قطعات مونتاژي، در كارخانههايي در سرتاسر جهان توليد ميشوند. درواقع، از نروژ تا فيليپين و آيداهو، ميزبان سازندههاي قطعات اپل هستند و همگي، محصولات خود را به چين ميفرستند.
مونتاژ، عموما دشوارترين مرحلهي ساخت آيفون محسوب ميشود. بهعلاوه، كشوري كه مراحل مونتاژ در آن صورت ميگيرد، عموما كشور اصلي سازنده است و تعرفههاي واردات و صادرات، براساس آن مشخص ميشوند.
تيم كوك، عموما با اين اظهارنظر كه آيفون، محصولي ساخت چين است مخالفت ميكند. او اعلام ميكند كه شركت Corning در كارخانهاي در آلن تگزاس، بسياري از صفحات نمايش آيفون را توليد ميكند و شركتي ديگر در همان منطقه، وظيفهي توليد فناوري ليزري سيستم تشخيصچهرهي آيفون را بر عهده دارد.
مك پرو، تنها دستگاهي كه تقريبا بهطور كامل در آمريكا توليد ميشد
واقعيت ديگري كه كوك با آن مخالفت ميكند، اتكا به چينيها بهخاطر ارزانتر بودن نيروي انساني است. البته، اظهارنظرهاي او آنچنان قابل دفاع نيستند. حداقل حقوق در منطقهي ژنگژودر چين كه بزرگترين كارخانهي آيفون را دارد، ۲.۱ دلار در ساعت است كه مزايا نيز در آن در نظر گرفته ميشود. اپل ادعا ميكند كه پايينترين حقوق كارگران توليدكنندهي محصولاتش در آن منطقه، ۳.۱۵ دلار در ساعت محاسبه ميشود. شايان ذكر است حقوق و مزايا براي شغلهاي مشابه در آمريكا، بسيار بيشتر خواهد بود.
اپل درنهايت توانست Mac Pro را در آمريكا توليد كند. با آنكه آن محصول يكي از قويترين كامپيوترهاي كوپرتينوييها شد، اما لقب يكي از گرانترين محصولات را نيز از آن خود كرد.
در جريان ساخت كامپيوتر آمريكايي اپل، شركتهاي چيني قطعات مورد نياز را به تگزاس ارسال كردند؛ اما در زمان ساخت، برخي قطعات نياز به بازطراحي داشتند كه درنهايت، مهندسان طراح اپل را مجبور به برقراري تماس با كارگاههاي آمريكايي كرد.
چالشهاي فوق در ارتباط با بازطراحي قطعات مك پرو، اپل را به فردي بهنام استفن ملو رساند. او مالك و مدير شركت Caldwell Manufacturing در لاكهارت بود. پيمانكار اصلي توليدكنندهي محصولات اپل يعني فلكسترونيكس، درنهايت با شركت كالدول قرارداد امضا كرد تا ۲۸ هزار پيچ مورد نيز براي ساخت كامپيوترها را تأمين كند.
ملو در سال ۲۰۰۲ شركت كالدول را خريد. در آن زمان، آنها قادر به انجام توليد انبوه و رفع نياز شركتهايي همچون اپل بودند. پس از مدتي، درخواستهاي شركتهاي طرف قرارداد كالدول كاهش يافت و دليل اصلي آن نيز، جابهجايي فرايندهاي توليد و مونتاژ به چين بود. بههمين دليل، ملو ماشينهاي توليد انبوه را با ماشينهايي حرفهايتر و دقيقتر براي توليد قطعات حساس، جايگزين كرد.
بههرحال، مدير شركت كالدول از تقاضاي بزرگ و جديد اپل و تلاش آنها براي توليد در داخل آمريكا خوشحال بود. او اپل را يكي از پيشگامان توليد در خارج از آمريكا ميداند و درخواست جديد را شجاعتي براي سرمايهگذاري در آمريكا بيان ميكند. چنين سرمايهگذاري در آمريكا قطعا شجاعت ميخواهد چون توليد قطعات و محصولات مشابه در كشورهاي ديگر، براي شركتهاي آمريكايي ارزانتر خواهد بود.
درنهايت، ملو توانست قرارداد خود را با اپل اجرا كند. اگرچه آنها نتوانستند پيچهايي دقيقا مشابه نياز كوپرتينوييها بسازند، اما بههرحال ۲۸ هزار قطعه را در ۲۲ مرحله به آنها تحويل دادند. ملو برخي از محمولهها را با لكسوس سدان شخصي خودش به پيمانكار اپل تحويل ميداد.
يكي از مديران سابق اپل، به شرط محفوظ ماندن هويت با نيويورك تايمز مصاحبه كرد. او ميگويد فلكسترونيكس نسبت به تيمهاي مشابه طرف قرارداد اپل در چين، بسيار كوچكتر است. او دليل آنكه نيروي انساني كمي براي پروژهي اپل در نظر گرفته شده بود را متوجه نميشود. البته، اين مدير سابق اپل، بيش از همه گران بودن نيروي انساني در آمريكا را دليل كمتر بودن آنها در پروژههاي اپل ميداند.
مدير مذكور ميگويد در پروژههاي مشابه در چين، عموما اتاقي پر از كارمند و كارگر وجود دارد كه از صحيح و دقيق بودن فرايند توليد و مونتاژ، اطمينان حاصل ميكنند. در تگزاس، تنها يك كارمند آن كار را انجام ميداد كه البته، خسته هم به نظر ميرسيد. درنتيجه، مواد و قطعات مورد نياز عموما بهصورت صحيح و سريع، آماده نميشدند.
مشكل ديگر توليد محصولات اپل در تگزاس، كار نكردن ۲۴ ساعته كارگران و كارمندان بود. كارخانههاي چيني، در صورت نياز شيفتهاي خود را افزايش ميدهند تا توليد ۲۴ ساعته ادامه پيدا كند. بهعلاوه، برخي از كارگران براي توليد حداكثري و رسيدن به نياز كارخانه، حتي در ساعات استراحت و خواب نيز كار ميكنند. قطعا چنين روند كاري در تگزاس قابل دستيابي نبود.
سوزان هلپر، استاد اقتصاد در دانشگاه كليولند دربارهي شرايط كاري در چين ميگويد:
چين و نيروي كاري آن، تنها ارزان نيست. در آن منطقه، بهخاطر حضور دولت استبدادي، شما ميتوانيد ۱۰۰ هزار نفر را مجبور به كار در طول ساعات شب بكنيد. اين قابليت، يكي از بخشهاي الزامي و تأثيرگذار در روند معرفي و عرضهي محصول شده است.
هلپر اعتقاد دارد كه اپل ميتواند محصولات بيشتري را در آمريكا توليد كند. آنها تنها بايد زمان و پول كافي را براي اين مورد هزينه كرده و بيشازپيش، به رباتها و مهندسان متخصص تكيه كنند. البته، چنين تغيير مسيري نيازمند رفع وابستگي آنها به كارگران زياد و ارزانقيمت كشورهاي ديگر خواهد بود. دركنار اين موارد، دولت و صنعت آمريكا نيز بايد روندهاي آموزش نيروي انساني را بهبود ببخشند و همچنين، توسعهي زيرساختهاي زنجيرهي تأمين را نيز در دستور كار خود قرار دهند. او درنهايت به اين نكته اشاره ميكند كه شانس كمي براي اجراي همهي اين موارد وجود دارد.
اپل، هنوز مك پرو را در كارخانهاي در آستين توليد ميكند. يكي از دلايل آن، هزينههاي پيشين در طراحي و تأمين ماشينآلات توليدي خاص و پيچيده است. مك پرو، محصولي با فروش پايين محسوب ميشود و از زمان معرفي در سال ۲۰۱۳ نيز بهروزرساني خاصي دريافت نكرده است.
آخرين اخبار حاكي از آن است كه اپل قصد دارد ۱۵ هزار نيروي جديد نيز در آستين و نزديكي كارخانهي توليد مك پرو استخدام كند، اما هيچيك از آنها به بخش توليد و مونتاژ اضافه نخواهند شد.